تاریخچه باتری خودرو
استفاده از باتری در خودروها به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد. اولین باتری‌ها از نوع اسید-سربی بودند که هنوز هم در بسیاری از خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند. با ظهور خودروهای هیبریدی و الکتریکی، باتری‌های لیتیوم-یونی و دیگر فناوری‌های نوین وارد عرصه حمل‌ونقل شدند.
اجزای تشکیل‌دهنده باتری خودرو
باتری خودرو معمولاً از اجزای زیر تشکیل شده است:
الکترود مثبت (کاتد): معمولاً از دی‌اکسید سرب (PbO₂) تشکیل شده است.
الکترود منفی (آند): از سرب خالص (Pb) ساخته می‌شود.
الکترولیت: محلولی از اسید سولفوریک و آب مقطر است که فرآیند شیمیایی را ممکن می‌سازد.
جعبه باتری: معمولاً از پلاستیک مقاوم در برابر اسید ساخته می‌شود.
درپوش‌ها، ترمینال‌ها و صفحات جداکننده
نحوه عملکرد باتری خودرو
در باتری اسید-سربی، واکنش شیمیایی میان صفحات سرب و اسید سولفوریک منجر به تولید الکترون و ولتاژ الکتریکی می‌شود. این انرژی برای استارت اولیه موتور، روشنایی، سیستم صوتی، کنترل یونیت‌ها و سایر بخش‌های الکتریکی خودرو به کار می‌رود. هنگامی که خودرو روشن می‌شود، دینام (آلترناتور) مجدداً باتری را شارژ می‌کند.
انواع باتری خودرو
باتری‌های خودرو را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:
باتری‌های اسید-سربی
رایج‌ترین نوع باتری در خودروهای سوختی قیمت مناسب، قابل شارژو نیاز به نگهداری دوره‌ای
باتری‌های سیلد
نیازی به اضافه کردن آب مقطر ندارند و طول عمر بالاتر و نگهداری آسان‌تر
باتری‌های AGM (Absorbent Glass Mat)
عملکرد بهتر در شرایط سخت و مقاومت بالا در برابر لرزش و مناسب برای خودروهای پیشرفته با مصرف الکترونیکی بالا
باتری‌های لیتیوم-یونی
بیشتر در خودروهای هیبریدی و الکتریکی استفاده می‌شوند و ظرفیت بالا، وزن سبک، شارژ سریع و قیمت بالا
نشانه‌های خرابی باتری خودرو
برخی از علائم رایج خرابی باتری شامل موارد زیر هستند: استارت نخوردن خودرو و روشن شدن چراغ باتری روی داشبورد ضعیف شدن نور چراغ‌ها و بوی نامطبوع اسید و خوردگی در اطراف ترمینال‌ها
نحوه نگهداری باتری خودرو
برای افزایش طول عمر باتری و عملکرد بهتر آن، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
بررسی و تمیز کردن ترمینال‌ها به‌طور منظم
جلوگیری از تخلیه کامل باتری
استفاده نکردن از تجهیزات الکترونیکی هنگام خاموش بودن خودرو
بررسی سطح آب باتری در مدل‌های غیرسیلد
شارژ دوره‌ای باتری‌های بلااستفاده
نحوه تعویض باتری خودرو
برای تعویض باتری باید مراحل زیر را طی کرد:
خاموش کردن خودرو و جدا کردن کابل منفی سپس کابل مثبت
باز کردن بست نگهدارنده
خارج کردن باتری فرسوده
قرار دادن باتری جدید و اتصال کابل‌ها (اول مثبت، سپس منفی)
اطمینان از محکم بودن اتصالات
نکته: همیشه از دستکش و عینک ایمنی هنگام کار با باتری استفاده کنید.
بازیافت و محیط زیست
باتری‌های اسیدی حاوی مواد خطرناک و سمی مانند سرب و اسید سولفوریک هستند که در صورت عدم بازیافت صحیح می‌توانند به محیط زیست آسیب جدی وارد کنند. بازیافت باتری‌های فرسوده باعث بازیابی مواد ارزشمند و کاهش آلودگی زیست‌محیطی می‌شود.
نتیجه‌گیری
باطری خودرو از اجزای اساسی و حیاتی هر وسیله نقلیه محسوب می‌شود که وظیفه تأمین انرژی برای عملکرد صحیح خودرو را بر عهده دارد. شناخت ساختار، انواع و نحوه نگهداری صحیح باتری، نقش مهمی در جلوگیری از خرابی ناگهانی و افزایش عمر مفید آن دارد. با توجه به روند فزاینده تولید خودروهای برقی، آینده صنعت باتری‌سازی روشن‌تر از همیشه خواهد بود
